Archeologia Nie z Tej Ziemi 26 – Urbex History. Opuszczony średniowieczny klasztor. A może rulex?

Jak grzyby po deszczu w średniowieczu wyrastały obiekty sakralne w tym różnego rodzaju mury klasztorne. Jednym z nich jest opuszczony klasztor na wzgórzu Slane. Zrobimy tu mały urbex.

Historyczna eksploracja – urbex history, urban exploration to bardzo popularna współcześnie forma spędzania wolnego czasu. Eksploratorzy infiltrują szeroką gamę miejsc takich jak np. budynki, katakumby, kanały, tunele i inne. Obiekty te są zapomniane, ukryte, często zrujnowane.

Klasztor w Slane został ufundowany w XV w. przez rodzinę normańskich konkwistadorów, którzy w ten sposób chcieli przejąć patronat nad parafią i okazać pobożność.
Miejsce znajduje się na wsi, w szczerym polu, można wprowadzić nowy termin dla tego typu eksploracji: rurex lub ruralex, od angielskiego słowa rural – wiejski. Co myślicie?

https://youtu.be/VsavVrn0rJs

Archeologia Nie z Tej Ziemi 27 - Największy megalit Europy
Największy megalit Europy jest także największym grobowcem korytarzowym na świecie, położony w dolinie rzeki Boyne, w strefie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Nazywany z języka irlandzkiego Pałacem nad rzeką Boyne, miał wielorakie zastosowanie. Służył jak grobowiec, obserwatorium astronomiczne, kalendarz, zegar, sanktuarium oraz miejsce spotkań miejscowej ludności, która tutaj uprawiała obrzędy religijne.
Wysławiany w irlandzkiej literaturze, związany z licznymi legendami, oraz bogami, którzy stanowili prawo w czasach prehistorycznych.
Kurhan w Newgrange, badany od końca XVII wieku, jest najbardziej znanym stanowiskiem archeologicznym w Irlandii.
https://youtu.be/l48sFjunJG4

Archeologia Nie z Tej Ziemi 28 - Największy megalit Europy, część 2

W drugiej odsłonie zwiedzana największego megalitu w Europie opowiemy o Wielkim Kręgu kamiennym oraz obstawie kamiennej, które otaczały kurhan. Przyjrzymy się mitom związanym z tym charakterystycznym miejscem oraz omówimy znaleziska odkryte w czasie badań archeologicznych.
Prace badawcze na stanowisku Newgrange, które są prowadzone na wielu płaszczyznach, przy użyciu najnowocześniejszych metod i technik wciąż przynoszą nowe odkrycia oraz weryfikują stan naszej wiedzy. W związku z tym temat tego stanowiska archeologicznego nie został w pełni wyczerpany i wrócimy tu jeszcze niejednokrotnie.
https://youtu.be/y9HFQTluwbo

Archeologia Nie z Tej Ziemi 29 - Sztuka megalityczna

Petroglif to obraz wyryty w skale, sztuka megalityczna polegała na ryciu odpowiednich wzorów na powierzchni megalitów, czyli głazów o dużej wielkości. Są one ważną formą przedliterackich symboli używanych w pradziejach do czasów współczesnych, mających różnorodne formy zależnie od czasu i miejsca powstania. Cały proces badawczy nakierowany jest na to aby zrozumieć jaką rolę sztuka megalityczna odgrywała na przestrzeni czasu w strukturze i organizacji społecznej, działaniach gospodarczych, procesach mobilności jak i sferze symboliczno-wierzeniowej. Badacze sztuki naskalnej współpracują ze specjalistami z różnych dziedzin nauki, takich jak: chemia, geologia, geofizyka, fizyka, filozofia, wizualizacja, antropologia, etnologia czy historia. Archeologia korzysta także ze wsparcia licznymi nowymi technologiami.
Bezpiecznie można stwierdzić, że irlandzka sztuka megalityczna grobowców korytarzowych została stworzona przez ludzi zdolnych do złożonego myślenia, będąc wystarczająco ważna, aby wdrożyć sporo czasu i energii w jej tworzenie.

https://youtu.be/QVRccp7gbEs

Archeologia Nie z Tej Ziemi 30 – Nobel z archeologii
Szanowni Państwo!
Pierwsza polska Nagroda Nobla z dziedziny archeologia stała się faktem. Ciężka, żmudna i wytrwała praca, dzięki której odszyfrowałem pradziejowe znaki wyryte na kamieniach i skałach pozostawione przez ludzi parę tysięcy lat temu doprowadziły do chwały i sławy. Pracując wytrwale dla dobra nauki a przede wszystkim dla dobra ludzkości przyczyniłem się przy okazji do rozsławienia Polski na świecie. Gratulacji ze wszystkich kontynentów nie ma końca! Listy dziękczynne otrzymałem między innymi od Koła Gospodyń Wiejskich Aborygenów, premiera Madagaskaru, Grupy Bilderberga, Kominternu oraz loży masońskiej z Nowego Yorku.

https://youtu.be/_siD6xzOUOo

Archeologia Nie z Tej Ziemi 31 - Monaster V-XII wiek
Pierwotnie monaster albo monastyr (ze staroruskiego od gr. μοναστήριον monasterion) w Kościołach wschodnich oznaczał zespół oddzielnych pomieszczeń mieszkalnych mnichów objętych klauzurą (łac. clausus – zamknięty), w późniejszym okresie termin ten nabrał znaczenia odpowiadającemu klasztorowi w chrześcijaństwie zachodnim.
Życie monastyczne w Irlandii wprowadził Święty Patryk. Była to wówczas w zachodniej Europie tendencja niezwykła. Monastycyzm w Irlandii od początku odgrywał ważną, choć nie dominującą rolę. Po śmierci św. Patryka znaczenie klasztorów jeszcze bardziej wzrosło. W ciągu wieku starsze klasztory założone przez św. Patryka zostały zastąpione przez znaczące ośrodki religijne i naukowe. Ostatecznie Irlandia stała się wyjątkowym krajem w chrześcijańskim świecie. Jej najważniejsze kościoły podlegały hierarchii monastycznej.

Nie należy wyobrażać sobie klasztoru irlandzkiego z V-VI wieku tak jak jednego z wielu wielkich klasztorów średniowiecznych na kontynencie. Wyglądem bardziej przypominał on osady monastyczne w dolinie Nilu czy na wyspie Lerins niż klasztor w Monte Cassino lub Clairvaux. Nawet łacińskie słowo monasterium (klasztor), zapożyczone w irlandzkim jako muintir, nie odnosi się do zabudowań, ale do wspólnoty - zgromadzenia.

https://youtu.be/-G2IATdH1nA

Archeologia Nie z Tej Ziemi 32 - Barbakan. Średniowieczne miasto

Kolejny odcinek o historii Irlandii w programie Archeologia Nie z Tej Ziemi. Tym razem zwiedzimy barbakan w Droghedzie, jedyna tego typu budowla zachowana prawie w całości na Zielonej Wyspie. Zapraszam!
Średniowieczne miasto wyposażone było w liczne obiekty, które zapewniały bezpieczeństwo swoim mieszkańcom przed atakami nieprzyjacielskich wojsk. Jednym z dzieł obronnych był barbakan. Konstrukcja wywodząca się z architektury arabskiej powstrzymywała pierwszy impet natarcia. Wysunięta przed linię murów miejskich ułatwiała obronę miasta.
Barbakan, inaczej przedbramie, rozpowszechnił się w średniowieczu i w różnych formach przetrwał do połowy XVIII wieku. Najstarszy zachowany barbakan w Europie pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku i znajduje się w Carcassonne we Francji. Najstarsze polskie przedbramie znajduje się w Toruniu, wybudowane w 1429 roku.
Niniejszym odcinkiem rozpoczynamy odcinki związane ze średniowiecznym miastem, w których między innymi dowiemy się jak powstawało miasto, co je wyróżniało, jakimi prawami się rządziło. Bliżej przyjrzymy się bramom miejskim, murom obronnym, klasztorom, kościołom, działkom mieszczańskim oraz innym miejscom związanym ze średniowiecznym miastem, np. rynek, port, uniwersytet.

https://youtu.be/tbfvj24SMgg

Petroformy z Drumirril - Archeologia Nie z Tej Ziemi 33

Stanowisko w Drumirril, Co. Monaghan to jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w Irlandii. Występują tu petroformy, powstałe w okresie, kiedy budowano najstarsze megality. Monument ten zaliczany jest do rejestru Dziedzictwa Narodowego.
Na niektórych kamiennych głazach, występuje sztuka naskalna (ang. Rock-Art), która czerpie swoje inspiracje ze sztuki megalitycznej znanej z wielkich kurhanów zawierających grobowce korytarzowe. Sztuka megalityczna (ang. megalithic art) jest również zaliczana do prehistorycznej sztuki naskalnej.
Podobne przykłady zawierające sztukę naskalną w Irlandii występują w Co. Kerry, Co. Donegal oraz w południowo-wschodniej części wyspy.
https://youtu.be/AKLcx_45TQM