1.03.1634. Grawiura Hondiusa. Postać A to Władysław IV Waza, postać B to królewicz Jan Kazimierz, postać D to hetman Krzysztof II Radziwiłł, postać F to sam Michał Borys Szein, wódz podwójnie nieszczęśliwy i po klęsce stracony przez Moskali. Całość grawiury na rosyjskiej stronie http://andcvet.narod.ru/1634/sam.html (wchodzimy na własną odpowiedzialność).
Szkoda, że świetny wódz, jakim był król Władysław zmarnował owoce tego zwycięstwa i finalnie doprowadził do utraty Smoleńska w 1654 roku.
Najciekawsze są geograficzne szczegóły mapy Smoleńska, o tym w następnym poście.
https://www.minds.com/fs/v1/thumbnail/12...1612764936

---

Na środkowej części ryciny Hondiusa widzimy tzw. Nowy Rynek smoleński. Tego rynku nie było za czasów moskiewskich (wcześniej życie targowe toczyło się bliżej rzeki na wielkiej ulicy), został ustanowiony w czasach Rzeczypospolitej. Zbudowano hale targowe (w przywileju czytamy "halle"), które przetrwały do połowy wieku XIX oraz ratusz i dwór królewski. Wieżę ratuszną w stylu zachodnioeuropejskim zbudował mistrz Kilian Wehewert. Na ratuszu miał się znajdować zegar, ale czy tak w istocie było, tego nie wiadomo. Przypuszczalnie mógł to być zegar słoneczny, bo w wierszu Jana Kunowskiego czytamy:
„Dominikański kościół i szpitalny
Są położony na oryjentalny
Promień słoneczny. A ratusz do tego
Celuje swego.”

---

Przesuńmy tę część grawiury w prawo a zobaczymy plac manewrowy dla ćwiczeń piechoty pomiędzy Wałem Wielkim a Bramą Kopycińską. Plac ten jest wyraźnie widoczny na mapie Hondiusa, miał powstać na miejscu wcześniej istniejących dwóch ulic: Bohojawlenskiej i Ilinskiej. Na placu znajdował się kościół pw. Świętego Michała, czyli drugi bernardyński. Bernardyni założyli i prowadzili konfraternię Św. Michała Archanioła, opiekującą się szpitalem dla żołnierzy, posiadali też bibliotekę, do której książki gromadził ojciec Paweł z Łęczycy.

---

Z pewnych punktów topograficznych można jeszcze wymienić klasztor benedyktynek po lewej stronie od rynku, tuż przy murze oraz Błonia na prawo i w górę od rynku. Uwaga, rycina Hondiusa jest położona przeciwnie do kierunków świata, czyli wschód jest po lewej stronie, a zachód po prawej
Niestety nie zachowała się ta część Księgi Zaręby, która zawierała dokładne wymiary działek i ich sąsiedztwo w samym mieście Smoleńsku. Na jej podstawie można by bez trudu ustalić gdzie mieszkali poszczególni obywatele i mieszczanie. Ta część istniała na pewno, gdyż zachował się urywek takiego listu mierniczego na końcu księgi.